Bericht aan Eerste Kamerlid 4 juli 2010
Onderwerp: Zorgen om de zorg - Zijn artsen vogelvrij in onze rechtsstaat?
Uit Uw rede begrijp ik dat het beschermen van de individuele burger tegen de democratie zelf één van de taken van de Eerste Kamer is. Voor mij een goed argument om de Eerste Kamer inderdaad niet af te schaffen zonder dat er een alternatief beschikbaar is. Het voorkomt dat een minderheidsgroep de dupe wordt van de waanzin van de dag.
Het zal U niet ontgaan zijn dat artsen onder vuur staan. De voor onze beroepsgroep grote opkomst in Den Haag op 1 juli jl. geeft de ernst aan. Men is gedreven door het gevoel vogelvrij verklaard te zijn en de bezorgdheid over de verdere beroepsuitoefening onder de dreigende wetswijzigingen.
De context:
1. Misstanden in de bankwereld leiden tot een credietcrisis.
2. Er moet bezuinigd worden, terwijl de kosten van de gezondheidszorg toenemen ten gevolge van innovaties en vergrijzing van de bevolking.
3. De minister denkt de zaak op te lossen door artsen de macht en regie van de zorg te ontnemen ten gunste van managers en verzekeraars.
4. Het imago van deze groep onderuit halen is essentieel om politiek en maatschappelijk draagvlak te krijgen voor bovengenoemde machtsverschuiving. Medisch specialisten vormen wat betreft het imago een zeer kwetsbare groep in deze samenleving (1).
De gebeurtenissen:
1. Imago schade is bereikt door zaken anders voor te stellen dan ze zijn: Bij bijvoorbeeld het OESO rapport over de inkomens. Negeren van de internationaal positieve rapporten over onze huidige zorg. Suggesties wekken dat onze zorg niet goed is door rapporten eenzijdig te bekijken.
2. Imago schade is bereikt door actief handelen: Men legt een beroepsgroep een declaratie methode op als overheid (anders declareren is een economisch delict). De minister bepaalt zelf de compensatiefactor van de ondersteunende specialisten en weigert deze tijdig bij te stellen. Hij voert harmonisering van het uurtarief in, maant aan tot leveren van meer zorg (met de belofte deze te zullen betalen) en zet de normtijden vast. En met wat verkeerde voorstelling van de zaken, zorg je gewoon voor een (ogenschijnlijk onvoorspelbare en onredelijke) flinke overschrijding van een door jezelf bepaalde begroting. Het beoogde plaatje van de graaiende disfunctionerende specialist is gerealiseerd. De ondersteunende specialisten, die nauwelijks invloed hadden op hun eigen inkomen, doordat een poortspecialist de ' juiste DBC' (en bijbehorend inkomen) voor hen aankruiste, bestempelen we gewoon als de grootste graaiers. De zo gecreeerde bijkomende schisma onder de specialistengroep is een handige meevaller.
Terwijl iedereen zich focust op de inkomens, worden wetsvoorstellen ingediend, die de positie van de medisch specialist zowel op macro- als op microniveau volledig ondermijnen (Wet Clientenrechten en wijzigingen Wet Marktordening Gezondheidszorg).
Het gevolg:
1. Het uitoefenen van het medisch beroep wordt een hachelijke zaak (2)
2. Het lange termijn belang van de instelling wordt niet meer behartigd (3).
3. De zorg zal meer kosten, terwijl de beschikbaarheid en kwaliteit zullen dalen (4).
Deze verstoring van het machtsevenwicht binnen onze gezondheidszorg kan alleen leiden tot het verlies van het gezondheidssysteem met de beste prijs-kwaliteitsverhouding.
De gevolgen voor de medisch specialist, doorgaans een hardwerkende ondernemer, een burger die geinvesteerd heeft in zijn toekomst en belastingbetaler bij uitstek? Hij is volledig speelbal van opportunisme, van verzekeraars, managers en de politiek. Hij wordt in de praktijk van zijn opgebouwde praktijk onteigend, blijft verantwoordelijk voor het belangrijkste, maar ontbreekt de benodigde beslissingsbevoegdheden en wordt herhaaldelijk publiekelijk door het slijk gehaald. Omzetten kunnen bij gelijkblijvende cq. meer prestaties 30 % omhoog, maar ook weer net zo makkelijk 60% gekort worden, terwijl de praktijkkosten wel gewoon stijgen. Kortom vogelvrij en verantwoordelijk zonder bijbehorende beslissingsbevoegdheden. Ik kan niet geloven dat dit kan in onze rechtsstaat.
Uiteraard is het verstandig om na te denken hoe de te verwachten stijging in de kosten van de zorg te beperken is, nog belangrijker is dat dit wel medisch verantwoord gebeurt. Dat kan, maar er moeten weloverwogen keuzes gemaakt worden.
---------------------------------------------------------------------------
(1) Medisch specialisten vormen een zeer kwetsbare groep in deze samenleving wat betreft de imago. Deze beroepsgroep maakt vele uren, is hoogopgeleid en draagt een grote verantwoordelijkheid met zich mee en verdient daarom van oudsher meer. En in Nederland is iedereen die meer verdient dan jezelf in principe 'niet helemaal pluis'.
Een beoordelingsfout in het vak kan dramatische gevolgen hebben voor een individuele patient en scoort altijd hoog in de media.
(2) De medische verantwoordelijkheid blijft bij de dokter, de financiele risico's worden bij ziekenhuis en specialisten over de heg gegooid, terwijl voornamelijk managers en verzekeraars beslissen hoe en wat de behandeling gaat worden (inherent aan het beheren van het budget).
(3) Medisch specialisten bouwen hun praktijk op in een ziekenhuis. Deze professionals hebben dus groot belang in het waarborgen van een goede zorgverlening in hun dagelijks werk als arts, maar ook in het behoud van het ziekenhuis waar hun praktijk deel van is (lange termijn belang). Door de dreigende wijzigingen in de Wet marktordening gezondheidszorg en de Wet clientenrecht verliezen zij hun positie als praktijkhouder (onteigening) en hebben nog minder grip op hun werkomstandigheden en daarmee hun medisch handelen.
(4) De neven effecten van deze campagne, waarbij dokters (huisartsen en specialisten) tegen elkaar opgezet worden zal de communicatie in de zorg automatisch verslechteren. Het onnodig vertrappen van de imago van de dokter, zal tot een onnodig hogere stijging van vraag naar second en third opinions leiden, en defensieve geneeskunde noodzakelijk maken. Foute prioritering door niet medici in de besteding van de schaarse middelen, tijd en energie zal tot verspilling en kwaliteitsverlies leiden. Alles erg duur.
